Camiña Don Sancho (Partitura PDF para Banda Infantil y Coro)

DESCARGA (300 × 100 px)

PLAY ALONG

COMPOSITOR/COMPOSITOR

Se desconoce. La composición es de origen popular del Camino de Santiago. Tradicional de Galicia

Autor desconhecido. Composição de origem popular do Caminho de Santiago. Tradicional da Galiza

COMPOSICIÓN/COMPOSIÇÃO

Camiña Don Sancho/ Caminha Don Sancho

PERSPECTIVA HISTÓRICA/PERSPECTIVA HISTÓRICA

6A partir del siglo XI encontramos las primeras manifestaciones literarias en lenguas vernáculas o romances. Así, por ejemplo, en la península ibérica se fue imponiendo el castellano gracias a que fue la lengua de aquellos que llevaron a cabo la reconquista.

Estas composiciones eran cantadas por los juglares, poetas-cantantes que marchaban de pueblo en pueblo recitando las historias. El tema preferido de los cantos juglares era el amor, especialmente aquel entre un caballero y una dama. Surge así el amor cortés, relación entre un caballero y una dama casada y, por tanto una relación más platónica que real, bajo peligro de realizar un acto infiel. También se cultivaron el género de las jarchas judías y moriscas, pequeños poemas escritos en lengua romance, hasta el poema de los “Siete Infantes de Lara”, el “cantar de gesta” de Don Sancho II de Castilla o “el Mio Cid”; considerada la primera obra extensa de la literatura española escrita en lengua romance.

Camiña Don Sancho hace referencia a Sancho II de Castilla, llamado el Fuerte (c. 1037 –Zamora, 7 de octubre de 1072). Primer rey de Castilla (1065 – 1072) y, por conquista, de Galicia (1071 – 1072) y de León (1072). Consiguió reunificar la herencia de su padre Fernando I. Sin embargo, no disfrutó mucho tiempo de ello, puesto que murió meses después en el asedio a la ciudad de Zamora, heredando los tres reinos unidos su hermano Alfonso.

Las composiciones, escritas en latín o en lenguas vernáculas, para las clases más populares o más cultas, tenían en común un fin didáctico. Todas ellas terminan con una enseñanza. Este mismo fin, en una sociedad en su mayoría analfabeta, lo perseguían las esculturas colocadas en las fachadas de las iglesias y catedrales. Al ser sólo una minoría la que podía leer y escribir, eran necesarias escenas que narrasen hechos que tuviesen cierto fin moralizador.

Camiña Don Sancho, fue recopilada por Faustino Santalices (1877-1960), el mayor historiador y recuperador de la Zanzoña; escribiendo en España el primer método sobre este instrumento (La zanfona, 1956) basado en el método francés de Michel Corrette (1768).

Posiblemente, y tal como recoge el propio maestro Santalices, se trata de una composición en gallego que se cantaba en el Camino de Santiago.

Las canciones del Camino eran coplas breves; canciones estróficas de carácter lírico, con varios versos y estribillos; y largos romances narrando gestas de personajes o dando instrucciones útiles para el viaje. Se conservan muchas canciones, leyendas, escenas y romances referentes al Camino de Santiago. Se encuentran en las lenguas más diversas: gallego, portugués, castellano, euskara, catalán, italiano, francés, belga, alemán, holandés, inglés, noruego, esloveno…

A partir do Século XI encontramos as primeiras manifestações literárias em línguas vernáculas e romances. Assim, por exemplo, na Península Ibérica foi-se impondo o Castelhano graças a ter sido esta, a língua dos que levaram acabo a reconquista.

Estas composições eram cantadas pelos Jograis, poetas-cantores que caminhavam de povo em povo recitando as Histórias. O tema preferido dos canticos Jograis era o Amor, especialmente aquele entre um Cavaleiro e a sua Dama. Surge assim o Amor Cortés, relação entre um Cavaleiro e uma Dama Casada, uma relação, portanto mais platónica do que real, sob o perigo de se realizar um acto infiel.

Também, cultivou-se o género das “jarchas judías e mouriscas”, pequenos poemas escritos em linguagem romance, até o poema “de los Siete Infantes de Lara”, ou “el cantar de gesta” de Don Sancho II de Castilha, ou “el Mio Cid”, considerada a primeira obra extensa da literatura espanhola escrita em linguagem Romance.

“Camiña Don Sancho” faz referencia a Sancho II de Castilha, chamado “o Forte” (c. 1037-Zamora, 7 de octubro de 1702) e de Leão (1072). Primeiro Rei de Castilha e, por conquista, de Galiza (1071 – 1072) e de Leão (1072). Conseguiu reunificar a herança do seu Pai Fernando I, no entanto, não disfrutou muito tempo disso, porque morreu meses depois no ataque à Cidade de Zamora, herdando os três reinos unidos o seu irmão Alfonso.

As composições, escritas em Latim ou em Linguas Vernáculas, para as classes mais populares ou mais cultas, tinham em comum um fim didático. Todas elas terminam com uma mensagem de  ensino. Este mesmo fim didático, numa sociedade em que a maioria era analfabeta, também se pretendia com as esculturas colocadas nas fachadas das Igrejas e Catedrais. Ao ser só uma minoría, aquela que podía ler e escrever, eram necessárias representações a narrarem feitos que contivessem um fim moralizador.

Camiña Don Sancho foi recuperada por Faustino Santalices (1877-1960), o maior historiador e recuperador da Zanzoña (Sanfona); escreveu o primeiro método, em Espanha, sobre este instrumento (La Zamfona, 1956) baseado no método francês de Michel Corrette (1768).

Possivelmente, e tal como reconhece o próprio maestro Santalices, trata-se de uma composição em Gallego que se cantava no Caminho de Santiago. As canções do Caminho de Santiago eram breves estrofes; canções estróficas de carácter lírico, com vários versos e estribilhos; ou grandes romances narrando gestas de personagens ou dando instruções úteis para a viagem. Conservam-se muitas canções, lendas, representações e romances referentes ao Caminho de Santiago. Encontram-se nas linguas mais diversas: galego, português, castelhano, euskara, catalão, italiano, francês, belga, alemão, holandês, inglês, norueguês, esloveno…

CONSIDERACIONES TÉCNICAS/CONSIDERAÇÕES TÉCNICAS

– Instrumentación: Melodía y acompañamiento armonizado

– El staccato.

– Las ligaduras

– El fraseo y las comas de respiración

– Escala de Fa Mayor

– En la parte de Flauta, se adjunta una parte facilitada (5b) equivalente a un Grado 1, a libre

uso por parte del director

– Dificultad técnica: Grado 1-2

– Instrumentação: Melodia e acompanhamento harmonizado.

– O Staccato.

– As ligaduras.

– O fraseado e os sinais de respiração.

– Escala de Fá Maior.

– Na parte da Flauta, junta-se uma parte mais simples (5b) equivalente ao grau 1, fica à

consideração do Maestro a sua utilização.

– Dificuldade técnica: Grau 1-2

CONSIDERACIONES ESTILÍSTICAS/CONSIDERAÇÕES ESTILÍSTICAS

El maestro Santalices en su disco intitulado Gravaciones históricas de zanfona, editado en 1949 en Madrid, dejó registrada por vez primera esta composición.

Una zanfona (también llamada cinfonía, zanfonía y viola de rueda, en Galicia y en León: zanfoña o zampoña, en Zamora: gaita zamorana y gaita de pobre, en Palencia: rabel de manubrio y vigüela, en Asturias: gaita de rabil y zanfonía, en el País Vasco: zarrabete, en Cataluña y Comunidad Valenciana: viola de roda), es un instrumento musical perteneciente a la familia de los cordófonos frotados, muy extendido en la música popular europea con numerosas variantes en distintas regiones y épocas.

En relación a la interpretación con el texto, los trovadores se mostraban audaces en la invención de sus melodías, definitivamente aportada ya de sus originales modelos litúrgicos.

Como ya no utilizan textos en prosa latina, sino en verso romance, la rítmica de sus obras ahora no se basa en la cantidad métrica de cada sílaba; esto hace desarrollar ciertas fórmulas rítmicas, entre notas largas y breves, que tendrán gran repercusión en la música polifónica.

O maestro Santalices no seu disco intitulado “Gravaciones históricas de Zanfona”, editado em 1949 em Madrid, deixou registada pela primeira vez esta composição.

Uma “Sanfona”, Zanfona também chamada cinfoína, zanfonía e viola de roda, na Galiza e em Leão, zamfoña ou zampoña em Zamora, gaita zamorana e gaita de pobre; em Palencia, rabel de manubrio e vigüela; nas Asturias, gaita de rabil e zanfonía; no País Basco, zarrabete; na Catalunha e Comunidade Valenciana, viola de roda, é um instrumento musical pertencente à familia dos cordofones de fricção. Muito expandido na música popular europeia com numerosas variantes em diferentes regiões e épocas.

Em relação à sua interpretação com texto, os trovadores mostravam-se audases na invenção das suas melodias, definitivamente afastadas já dos seus modelos originais litúrgicos. Como já não utilizavam textos em prosa latina, mas sim, em versos romances, a rítmica das suas obras não se baseia na quantidade métrica de cada sílaba, isto fez desenrrolar certas fórmulas rítmicas, entre notas largas e breves, que terão grande repercussão na música polifónica.

ELEMENTOS PEDAGÓGICOS/ELEMENTOS PEDAGÓGICOS

– ¿En qué idioma está escrita?, ¿Dónde está Galicia?

– ¿Quién fue Don Sancho?

– ¿Qué es un Romance?, ¿Con qué instrumento se interpretaba?

– El picado. ¿Qué son esos puntos encima de las notas?

– Definición de staccato.

– Las ligaduras de expresión. El fraseo. Las comas de respiración

f-mf-f, contraste sonoro.

– EL LÁPIZ:

En tu partitura hay un dibujo. Con la ayuda de un lápiz completa el trazado de sus líneas.

Cuando acabes deja ese lápiz en el atril porque a partir de ahora lo vamos a necesitar para más cosas.

El director puede indicar en la misma partitura, donde colocamos más comas de respiración, otros matices,… ¡lo importante es transmitir que usar el lápiz es muy importante en nuestro trabajo diario!

– Em que idioma está escrita? Onde fica a Galiza?

– Quem foi Don Sancho?

– O que é um Romance? Com que instrumento se interpreta?

– O picado. O que são esses pontos em cima das notas?

– Definição de Stacatto.

– As ligaduras de expressão. O fraseado. Os sinais de respiração.

f-mf-f, contraste sonoro.

– O LÁPIS:

Na tua partitura hà um desenho, com a ajuda de um lápis, completa o traçado das suas linhas.

Quando terminares deixa o lápis na tua estante porque a partir de agora vamos precisar dele para mais coisas.

O director pode indicar na mesma partitura onde já colocamos mais sinais de respiração, outras indicações, o importante é transmitir que usar o lápis é muito importante no nosso trabalho diário.

FORMA Y ESTRUCTURA/FORMA E ESTRUTURA

El romance es una serie ilimitada de versos de arte menor (principalmente octosílabos), con rima asonante en los versos pares, quedando sueltos los impares.

Camiña Don Sancho es un Romancillo (Romance de versos hexasílabos).

O romance é uma série ilimitada de versos de arte menor (principalmente os octosílavos), com rima inconsonante nos versos pares, ficando soltos os impares.

Caminha Don Sancho é um Romancilho (Romance de versos hexasílabos).

Moderato. 33 compases/compassos

8 (introducción instrumental/introdução instrumental) + 8+8+ 9 (8+1)

Camiña Don Sancho

mañanciña fría,

a terra de mouros

a librar cautiva.

Naveira da fonte

da fonte vellida,

as vendas de liño

lavaba mociña.

De terra de mouros

Don Sancho volvía,

Ai!, alma da fonte

deixaba cautiva.

SUGERENCIAS ADICIONALES/SUGESTÕES ADICIONAIS

-En el Anexo, se adjunta la parte opcional de Coro.

-En la percusión, se pueden incorporar otros instrumentos a imitación de los juglares medievales.

No Anexo, junta-se a parte opcional do Coro.

Na percussão, podem-se incorporar outros instrumentos para imitação dos Jograis medievais.